Trung tâm Hành hương Quốc gia Sở Kiện – Nơi hội tụ Đức Tin và tinh thần Hy Sinh của các Thánh Tử Đạo Việt Nam
“Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16:24). Câu Kinh Thánh này là lời mời gọi mỗi người tín hữu đến với Sở Kiện – nơi hội tụ của sự hy sinh và lòng tin bền bỉ vào Thiên Chúa.
Tọa lạc tại thị trấn Kiện Khê, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, Trung tâm Hành hương Quốc gia Sở Kiện không chỉ là điểm đến linh thiêng của hàng triệu giáo dân mà còn là biểu tượng sống động của lịch sử đức tin Công giáo Việt Nam. Với truyền thống gắn liền với các Thánh Tử Đạo và những sự kiện lịch sử quan trọng, Sở Kiện đã được nâng lên tầm vóc của một Trung tâm Hành hương Quốc gia, nơi mỗi bước chân hành hương đều là hành trình tìm về lòng yêu mến Chúa Kitô và sự trung kiên của các vị Thánh đã hy sinh mạng sống vì đức tin.
Sở Kiện – Lịch sử hình thành và phát triển
Sở Kiện, với bề dày hơn 140 năm lịch sử, không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là một phần của lịch sử hào hùng của Giáo hội Công giáo Việt Nam. Nhà thờ Sở Kiện được khởi công xây dựng vào ngày 25 tháng 10 năm 1877 dưới sự chỉ đạo của Đức Cha Puginier Phước, người đã đặt nền móng cho việc hình thành một trung tâm Công giáo lớn mạnh ở miền Bắc.
Nhà thờ chính của Sở Kiện được khánh thành vào tháng 01 năm 1883 với tước hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Đây từng là Nhà thờ Chính tòa của Giáo phận Tây Đàng Ngoài (nay là Tổng Giáo phận Hà Nội) từ năm 1882 đến năm 1936, khi tòa giám mục chuyển về Hà Nội.
Qua các biến cố lịch sử, đặc biệt là những cuộc bách hại Công giáo dưới triều đại nhà Nguyễn, Sở Kiện đã trở thành nơi quy tụ những giáo dân kiên trung và các vị tử đạo. Đặc biệt, đây là nơi lưu giữ hài cốt của nhiều Thánh Tử Đạo Việt Nam như cha Thánh Phêrô Lê Tùy và cha Thánh Phêrô Thi…những người đã làm chứng cho đức tin bằng chính mạng sống của mình.
Sở Kiện đã chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng, như: Công Đồng Bắc Kỳ năm 1912 và Thánh Lễ Khai Mạc Năm Thánh 2010 cùng rất nhiều sự kiện lớn khác. Đặc biệt năm 2010, Tòa Thánh chính thức nâng Sở Kiện lên thành Tiểu Vương Cung Thánh Đường, một sự công nhận danh giá cho vai trò lịch sử và tôn giáo của công trình này. Buổi lễ công bố danh hiệu diễn ra vào ngày 8/12/2011, dưới sự chủ sự của Đức Tổng Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, cùng sự hiện diện của đại diện không thường trú của Tòa Thánh tại Việt Nam, Tổng Giám mục Leopoldo Girelli.
Đỉnh cao của lịch sử Sở Kiện là vào ngày 17/4/2024, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã công nhân Sở Kiện là Trung tâm Hành hương Quốc gia kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Đây là một sự kiện mang tầm vóc quốc gia, khẳng định vai trò quan trọng của Sở Kiện trong đời sống đức tin của Giáo hội Công giáo Việt Nam.
Kiến trúc độc đáo và tôn nghiêm (Kiến trúc Đông – Tây hòa quyện)
Nhà thờ Sở Kiện, hay còn gọi là Tiểu Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Vô Nhiễm, là một trong những công trình kiến trúc Công giáo đồ sộ và đẹp nhất Việt Nam. Nhà thờ mang phong cách Gothic phương Tây, kết hợp hài hòa với những chi tiết nghệ thuật Á Đông, tạo nên sự giao thoa văn hóa và tôn giáo độc đáo.
Nhà thờ có chiều dài 67,2 mét, rộng 31,2 mét và cao 23,2 mét, với sức chứa lên tới 5.000 người. Điểm nhấn nổi bật của nhà thờ là bốn quả chuông lớn, trong đó quả chuông “Bồng” nặng tới 2.461 kg, khi ngân lên vang vọng khắp vùng, như tiếng gọi của Thiên Chúa, mời gọi những tâm hồn thiện chí trở về với cội nguồn đức tin.
Kiến trúc của Sở Kiện không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn là biểu tượng cho sự kiên trì và lòng sùng kính. Cung thánh và bàn thờ được chạm khắc tinh xảo, sơn son thếp vàng theo phong cách truyền thống Việt Nam, kết hợp với những cửa sổ kính màu mô tả các sự kiện trong Kinh Thánh, mang đến không gian linh thiêng và huyền bí. Đây là nơi mà người hành hương có thể cảm nhận được sự hiện diện của Thiên Chúa qua từng chi tiết kiến trúc.
Không chỉ vậy, khu trưng bày thánh tích của các Thánh Tử Đạo Việt Nam tại Sở Kiện là một kho báu vô giá. Tại đây, người tín hữu có thể nhìn thấy những vật dụng đã từng được sử dụng để tra tấn các vị tử đạo như xiềng xích, gông cùm và thẻ ghi án lệnh, cũng như những di tích thiêng liêng như sợi dây trói cha Thánh Phêrô Lê Tùy và hũ đất thấm máu cha Thánh Ven. Mỗi hiện vật đều kể lại câu chuyện về lòng can đảm và sự hy sinh tuyệt đối cho đức tin.
Nâng tầm Trung tâm Hành hương Quốc gia
Với sự công nhận là Trung tâm Hành hương Quốc gia kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, Sở Kiện trở thành một trong hai trung tâm hành hương cấp quốc gia, cùng với Trung tâm Hành hương Đức Mẹ La Vang. Điều này khẳng định vị thế đặc biệt của Sở Kiện trong lòng Giáo hội Việt Nam, không chỉ là nơi hành hương mà còn là nơi gặp gỡ và củng cố đức tin.
Các hoạt động tôn giáo lớn tại Sở Kiện, bao gồm Thánh lễ khai mạc Năm Thánh, Đại hội giới trẻ, đồng tiến dâng hoa và các buổi hành hương của các Giáo phận, đều thu hút hàng chục ngàn tín hữu từ khắp nơi về tham dự. Mỗi người Kitô hữu đến đây để tìm lại sự bình an trong tâm hồn, sống lại tinh thần hy sinh và trung thành với Chúa Kitô qua gương sống của các Thánh Tử Đạo. Như lời của Đức Tổng Giám mục Giu-se Vũ Văn Thiên trong Thánh lễ công bố quyết định nâng Sở Kiện thành Trung tâm Hành hương Quốc gia:
“Đây là nơi mà mỗi tín hữu khi đến đều được cảm nhận tình yêu vô biên của Thiên Chúa và sự anh dũng của các Thánh Tử Đạo đã hy sinh cho đức tin.”
Sở Kiện không chỉ là nơi ghi dấu niềm tin và lòng trung kiên của các Thánh tử đạo, mà còn là nguồn cảm hứng cho mọi thế hệ về sự hy sinh cao cả vì đức tin. Như lời thơ đã khẳng định: “Trên đất quê hương đã đổ máu, Các Thánh hiên ngang chứng tá đời,” nhắc nhở chúng ta về sứ mệnh tiếp nối niềm tin ấy, để sự hy sinh không bao giờ phai nhạt trong trái tim những người con yêu mến Thiên Chúa.
Với lịch sử hào hùng, kiến trúc độc đáo và tinh thần hy sinh bất diệt của các Thánh Tử Đạo, Trung tâm Hành hương Quốc gia Sở Kiện mãi mãi là điểm đến linh thiêng, nơi mà mỗi tín hữu có thể tìm thấy nguồn suối của đức tin và niềm hy vọng nơi Thiên Chúa. “Trên mảnh đất này, đức tin đã nảy mầm, và từ đó những bông hoa tử đạo đã đơm bông tươi thắm, dâng lên Chúa Kitô.”
Biên tập từ nhiều nguồn
Maria Lương Thị Hương Giang
